• Contact

Hoezo Geraniums? ‘Er is een wereld te winnen met onze ervaring’

Zijn werk als docent is levensbestemming voor Ton Veen
18 augustus 2021

‘Maak gebruik van de arbeidskracht van vitale gepensioneerden.’ Die oproep deed de Raad voor Volksgezondheid en Samenleving (RVS) vorig jaar aan werkgevers en pensioenfondsen. Uit onderzoek van dit adviesorgaan bleek dat het aantal gezonde gepensioneerden de komende 20 jaar fors gaat stijgen. Veel gepensioneerden van ABP kiezen nu al ervoor om actief te blijven tijdens hun pensioen. Wat drijft hen om niet ‘achter de geraniums’ te gaan zitten? In de serie ‘Hoezo Geraniums?’ gaan we op zoek naar het antwoord.

Hij noemt het eerst voorzichtig een soort van bestemming. Maar als het verhaal vordert, is al snel duidelijk dat we zijn werk als docent meer als een levensbestemming moeten zien. De 71-jarige Ton Veen koos bewust voor het onderwijs. Hij wilde investeren in de ontwikkeling van jongeren. Doordat zijn werk ook een internationaal karakter kreeg, werd de passie voor het vak alleen maar groter. ‘Dat was een keerpunt in mijn leven’, zegt Ton, die na zijn pensioen onder andere ging lesgeven aan de Addis Ababa University in Ethiopië.

Zijn beginjaren en groeipad

Ton begon zijn carrière als docent Nederlands in het voortgezet onderwijs. Na tien jaar kwam hij in het HBO terecht als docent taalbeheersing. Hij deed een vervolgstudie communicatiewetenschappen en werd vervolgens docent journalistiek aan de Christelijke Hogeschool in Ede. ‘Dat was het moment dat ik betrokken raakte bij internationale projecten. Er kwamen buitenlandse studenten naar de opleiding en ik heb met Nederlandse studenten mediareizen gemaakt naar allerlei landen. Dat maakte me ervan bewust dat we in Nederland in een erg klein land leven en dat het belangrijk is je horizon te verbreden. Dat geldt zowel voor mijzelf als voor de studenten.’

Interactieve samenwerking Nederlandse en buitenlandse studenten

Met de komst van ook studenten uit andere landen bij de nieuwe opleiding Communicatie, besloot Ton dat het mooi zou zijn om Nederlandse en buitenlandse studenten samen te laten optrekken. Hij ging op zoek naar projecten die groepen studenten konden realiseren voor internationaal gerichte bedrijven zoals Océ en FrieslandCampina. ‘In teams gingen ze naar de bedrijven toe. Ze werkten intensief in groepjes samen, waren verplicht om met elkaars interculturele achtergrond rekening te houden en schreven samen een advies voor deze bedrijven.’

Afscheid vieren en weer doorgaan

In 2015 ging de docent journalistiek en communicatie uit Ede met pensioen. In een video die werd gemaakt vanwege zijn afscheid zegt een van de oud-studenten dat Ton een fantastische docent en stagebegeleider is geweest. En ook al was Ton een gedreven docent, hij overwoog toch even om het onderwijs achter zich te laten. Hij wilde zich gaan richten op mensenrechteneducatie in landen waar jongeren het nodig hebben. ‘Ik had inmiddels de nodige ervaring met EU-projecten in Turkije en Moldavië.’

Per toeval kwam hij bij de Universiteit in Ethiopië terecht

Toch liep het anders. Niet veel later ging Ton met een groep Nederlandse boeren mee naar Ethiopië. Deze boeren wilden geld investeren in ontwikkelingsprojecten en vroegen de voormalig docent aan de Hogeschool in Ede mee te gaan.

In Ethiopië brachten studenten - die eerder in Nederland communicatie hadden gestudeerd - hem in contact met leidinggeven van de Addis Ababa University. En zo gebeurde het dat hem werd gevraagd om op de universiteit van Addis Ababa een masterprogramma strategische communicatie op te zetten. Daar kon hij geen nee tegen zeggen. De lessen verzorgde Ton deels online en met enige regelmaat ging hij 4 tot 6 weken naar de hoofdstad van Ethiopië om ter plekke onderwijs te geven. ‘Dit combinatiemodel werkte goed, het verplichtte de studenten tot zelfstandig en projectmatig leren.’

Loskomen van eigen patronen

Nadat corona uitbrak, kwamen er zelfs nog meer mogelijkheden voor online onderwijs, zelfs als studenten zich in allerlei uithoeken van het land bevonden. ‘Dan hoorde ik bijvoorbeeld kippen op de achtergrond. Het voordeel van online lesgeven is ook dat als de verbinding verbroken wordt vanwege technische problemen dat ze het later konden terugzien.’

Wat hij vooral geleerd heeft van het werken in Ethiopië (en een paar andere landen) is dat het goed is om los te komen van eigen patronen. ‘Het beheersmatige model, zoals we dat in Nederland kennen met veel vergaderen en alle regelzucht eromheen, heb ik los kunnen laten in deze nieuwe fase.’ Het zorgde ook voor verdieping als het gaat om de contacten met studenten. ‘Ik besloot mijn PowerPointpresentaties in de prullenbak te gooien en ging op zoek naar nieuwe manieren om les te geven. Dit was een zeer waardevol proces: goed voor mijn studenten, goed voor mezelf en hopelijk ook goed voor het land.’

Er is nog een wereld te winnen

Wat hij de komende jaren nog van plan is? Ik heb niet meer de ambitie om van alles te doen. Maar als er weer een verzoek komt, dan doe ik dat.’ Ton meent dat te veel leraren en docenten thuis zitten na hun pensioen. ‘Terwijl er een wereld te winnen is met onze ervaring. Niet alleen in het buitenland uiteraard. Je mag een manier vinden die bij je past. Ik had mijn contacten en heb daarvan gebruik gemaakt. Je kan ook werken via een organisatie, of bij de PUM, die ook een onderwijsafdeling heeft.’

Oproep

Bent u (of kent u) ook iemand bij wie de geraniums geen water krijgen, doordat u het veel te druk heeft met genieten van het leven? Dan zijn we heel benieuwd naar uw verhaal. Stuur ons een e-mail en we nemen contact met u op voor een interview. We stemmen uw verhaal met u af voordat we het delen met de lezers van ABP.nl.