Bovendien koos het Amerikaanse volk op 5 november een president voor wie Europa – als we de commentaren mogen geloven - meer concurrent dan partner is. Trumps visie op veiligheid, klimaat en handelsverdragen, zou vergaande gevolgen kunnen hebben voor de EU-landen.

Kortom, alle hens aan dek, hijs de stormvlag en verzin een list. Als we nu niets doen, is Europa over 50 jaar een ‘vakantieoord voor welvarende Amerikanen en Chinezen’. Een economische grootmacht zijn we dan allang niet meer. 

Dat zijn niet mijn woorden, het zijn de woorden van de gezaghebbende econoom en oud-voorzitter van de Europese Bank, Mario Draghi, die weinig optimistisch spreekt over Europa’s ‘langzame doodstrijd’. Om dat schrikbeeld vóór te blijven presenteerde hij onlangs een omvangrijk aanvalsplan.

Een paar kernpunten daaruit: de Europese economie moet fors inzetten op innovatie en technologie. Geld investeren in start-ups, scale-ups, deep tech. Daarnaast moet Europa de productie van klimaattechnologie hierheen halen en opschalen. Ook die veelbesproken Europese defensie-industrie moet zo snel mogelijk van de grond komen.

En misschien wel de belangrijkste aanbeveling: één interne (kapitaal-) markt, waarin het gemakkelijker wordt voor bedrijven om over landsgrenzen te groeien, waar geld vrijelijk kan rondgaan en waar regels groei bevorderen en niet verhinderen. 

Plausibel verhaal. Zeer doorwrocht. Zeker als je alle 170 aanbevelingen langsgaat.
Maar wat heeft dit nu met uw pensioen te maken?
Veel, zo niet alles.

Want of je het nu helemaal of maar ten dele met Draghi eens bent: vaststaat dat er forse investeringen in de Europese economie nodig zijn om concurrerend te blijven. Zo’n €700 tot €800 miljard per jaar.

En de hamvraag is: wie gaat dat betalen? De EU zal, aldus Draghi, geld moeten ‘lenen’ door obligaties uit te schrijven. Grote investeerders moeten verleid worden om deze obligaties te kopen. Of om rechtstreeks kapitaal te investeren in Europese projecten en ondernemingen.
Grote investeerders dus, zoals pensioenfondsen. 

En dat is waar dit stukje over gaat: is dat een goed idee? Is het verstandig om Nederlands pensioengeld in Europa te investeren? Laat ik die vraag eens omdraaien: waarom niet? Waarom zouden wij als fonds, niet investeren in een sterker, onafhankelijker en veiliger Europa?   Vooropgesteld dat deze investeringen een goed rendement opleveren voor onze deelnemers. Maar die vraag stellen we altijd voorop.

Waarom zouden we niet nog meer beleggen in een Europese defensie-industrie? Het is niet alleen een urgente behoefte die breed gedeeld wordt in de samenleving, Het levert ook gewoon rendement op. Financieel en maatschappelijk. Defensie is ontegenzeggelijk een groeimarkt, of je nu wilt of niet. Een gezamenlijke Europese defensie-industrie heeft schaal en omvang. En dat heeft een grote belegger als ABP nodig.

Dat geldt ook voor investeringen in de energietransitie, in ‘schone groei’ zoals Draghi het noemt. De energietransitie is een van de voorwaarden om te voorkomen dat Europa geen bedlegerige patiënt wordt. Het is een markt van kansen, een markt die zorgt voor werkgelegenheid en daarmee welvaart. En – minstens zo belangrijk – investeren in schone groei draagt bij aan vermindering van risico’s door klimaatverandering. En daar hebben wij als investeerder direct financieel baat bij.

Onlangs was de voorzitter van de Europese Investeringsbank in Nederland. De EIB zoekt samenwerking met grote investeerders om projecten te financieren die de Europese economie vooruithelpen. Bijvoorbeeld op het gebied van innovatie.

Volgens de voorzitter van de EIB steken tal van veelbelovende Europese start-ups en scale-ups over naar de VS, omdat daar wél het benodigde groeikapitaal aanwezig is. Wat ooit een interessant Europees idee was, is na een paar jaar een ‘unicorn’ in Amerika. Een bedrijf met een marktwaarde boven de miljard dollar.

Zonde van het geld, zou je zeggen. Zonde van de kennis en van de werkgelegenheid. Dat soort groeibriljanten wil je hier houden.

‘Een existentiële schok voor Europa’. Zo noemde een groot landelijk ochtendkrant de verkiezing van Donald Trump vorige week. Een wake-up call is het zeker. Maar misschien is het ook een zegen in vermomming. Wie weet brengt het Europeanen wat meer bij elkaar. En helpt het beleidsmakers en politici om wat meer over de eigen grenzen heen te kijken. Ik zou daar niet op tegen zijn.