Ze houdt eigenlijk niet van grote evenementen. Maar voor Veteranendag 2023 maakt Riemke Oosterbeek uit het Groningse Stedum graag een uitzondering. Zaterdag neemt ze de trein naar Den Haag om met ‘haar groep’ uit Kosovo mee te lopen. De organisatoren verwachten zo’n 80.000 bezoekers, waaronder veel veteranen, van jong tot oud.
Het is de 2e keer dat Riemke (43) meeloopt tijdens de jaarlijkse Veteranendag in Den Haag. “Het is onze dag. Een dag om herinneringen op te halen en met elkaar te delen. Op dat moment ben ik Riemke de veteraan en voel ik me verbonden met de groep die ook in Kosovo heeft gediend. Maandag ben ik weer gewoon de persoonlijk begeleider in de zorg.”
Het boek ‘Reis door de nacht’ van Anne de Vries maakte grote indruk op de jonge Riemke. Ze zat nog op de lagere school toen ze het boek voor het eerst las en ze heeft het later nog een paar keer herlezen. “Het verhaal gaat over een gezin tijdens de Tweede Wereldoorlog. Ze moeten onderduiken en de zoon van het gezin gaat in het verzet. Daar is het mee begonnen”, vertelt ze om aan te geven waar haar interesse voor deze oorlog vandaan komt.
Later vertelde de opa van een klasgenootje op school over wat hem was overkomen tijdens de oorlog. En toen Riemke een paar jaar later met haar vader meeging naar de Nijmeegse 4-daagse en daar veel militairen zag meelopen, wist ze wat ze wilde. “Niet veel later heb ik het besluit genomen: ik ga bij Defensie werken.”
Ze volgde bij Defensie de opleiding tot ziekenverzorger. Dat was in Ermelo. Daarna deed ze een rijopleiding in Blerick en tot slot ging Riemke in Hollandsche Rading naar het Opleidingscentrum Militair Geneeskundige Dienst. Niet veel later werd ze uitgezonden naar Kosovo. Op 2 januari 2000 vloog ze met een team naar Macedonië om vervolgens door te reizen naar Kosovo. Daar maakte ze deel uit van de Kosovo Force (KFOR), een door de NAVO geleide internationale vredesmacht.
“Daar heb ik heel veel indrukken opgedaan. Je zit immers in oorlogsgebied. Een gemiddeld mens komt niet als zichzelf terug. Je verandert door je ervaringen.”
Al heeft Riemke ook veel mooie herinneringen. Ze vertelt over de dag dat ze met een paar collega’s mee mocht naar een gezin dat hun waterput niet kon gebruiken. De put zat vol met munitie. “Ze hebben een inschatting gemaakt hoe risicovol het was en toen is één van de mannen uit ons team aan een lier naar beneden gegaan. De waterput in. Hij heeft de munitie eruit gehaald zodat ze de put weer konden gebruiken. De mensen waren vreselijk blij dat het was opgelost. Ze gaven ons een schaal met heerlijk eten en verrukkelijke karnemelk.”
.jpg "veteraan-3")
Iets nuttigs doen, dat is wat Riemke voor ogen had, toen ze bij Defensie ging werken. Ze kijkt nog altijd met een goed gevoel terug op deze periode. Dat ze op haar 24e in – wat zij noemt – de normale wereld ging werken en Defensie verliet, had te maken met een reorganisatie. Ze werkt nu met veel plezier in de zorg. “Eerst in een vrouwenkliniek en sinds een paar maanden in de gehandicaptenzorg.”
Toch houden vrede en veiligheid haar nog altijd bezig. “Het is zo makkelijk om een oorlog te starten. Kijk maar hoe het ging in voormalig Joegoslavië en nu in Oekraïne. Ik wil mensen niet bang maken, maar wel bewust…”
Daarom is het volgens veteraan Riemke belangrijk om de herinnering aan de Tweede Wereldoorlog levend te houden, zodat we beseffen hoe goed we het hier hebben. Zo staat ze op 4 mei, de dag dat we oorlogsslachtoffers herdenken, bij het oorlogsmonument in Stedum. De gemeente heeft haar ook gevraagd of ze voorlichting te gaan geven aan jongeren op school over de oorlog. En ze zet zich in voor Stichting Behoud Oorlogsherinneringen. Samen met andere vrijwilligers tekent ze verhalen op van mensen die de oorlog van 40-45 hebben meegemaakt.
“Ik ga binnenkort een vrouw van 101 interviewen. We zijn heel voortvarend bezig”, zegt Riemke enthousiast. Stibo begon in 2016 en heeft nu al ruim 150 verhalen verzameld. En er zitten meer verhalen in de pen. “We zijn bijna 80 jaar verder sinds de bevrijding. Het is goed om ons te realiseren hoe goed we het hier hebben en dat we in een democratie leven”, vertelt ze om aan te geven dat de verhalen over toen ook nu nog van belang zijn.
Op Veteranendag is ze even terug bij de mensen van haar militaire eenheid in Kosovo. “Met de mensen met wie je op missie bent geweest, heb je maar een half woord nodig.”
Ze denkt dat iedereen die een beetje affiniteit heeft met een baan bij Defensie en een uitzending heeft gedaan, het fijn vindt om weer een uniform aan te trekken. Haar detachement loopt in een speciaal tenue, maar niet in het oude uniform. “Onze outfit bestaat uit een blauw T-shirt met een KFOR-embleem, een spijkerbroek, baret en zwarte schoenen. Ik stap in de trein met mijn speciale tenue om naar Den Haag te gaan. Maar de baret, die doe ik pas op als we met mijn militaire eenheid gaan lopen.”
De foto's van Riemke zijn gemaakt bij het oorlogsmonument in het Groningse Stedum
